stress, spanning….en een glas water

 

 

Stress, spanning….en een glas water? Over dat glas water straks meer.

Je bent druk, nee, niet alleen druk maar “druk, druk, druk”, je loopt jezelf voorbij en je voelt spanning, onrust, een aanhoudende zenuwachtigheid.

Steeds meer mensen vertonen verschijnselen van stress en helaas ondervinden ook steeds meer mensen de gevolgen van te lang aanhoudende stress. Voor je het weet heb je een enorme lading stress opgebouwd die, als je niet oppast, een gevaar vormt voor je gezondheid.

Stress is inmiddels gewoon in ons leven geworden.

Natuurlijk kan een gezonde mate van spanning je ook iets brengen, de zgn. “goede” stress. Bijvoorbeeld om in actie te kunnen komen wanneer dat nodig is. Als je snel wilt reageren, wanneer je iets wilt realiseren, als je een prestatie wilt leveren. Je lichaam reageert dan alert op de situatie. Daardoor ben je in staat om op een positieve wijze te presteren. Je spieren staan daarbij op een natuurlijke manier onder spanning.

Anders wordt het bij “slechte”stress. Al surfend op internet, en dan begrijp je straks ook de relatie met het glas water, kwam ik het volgende filmpje tegen:

https://www.youtube.com/watch?v=Rxjp-fkuc-U

Een filmpje die op een inzichtelijke manier laat zien wat te lang aanhoudende stress, dus “slechte” stress, met je doet.

Een korte samenvatting (voor diegenen die geen tijd hebben om het filmpje te bekijken ;-)) : een docente doceert stressmanagement aan een publiek. Terwijl ze een glas water opheft, verwacht bijna iedereen dat aan hen de vraag ‘half leeg of halfvol?’ zal worden gesteld. In plaats daarvan vraagt ze heel iets anders: “Hoe zwaar is dit glas water?”

stress spanning

Verschillende antwoorden over de zwaarte en het gewicht komen uit het publiek.  Maar de docente doelt ergens anders op: “Het absolute gewicht doet er niet toe. Het hangt er vanaf hoe lang je het glas water vasthoudt. Als je het glas een minuut vasthoudt, is dat meestal geen probleem. Wanneer je het een uur vasthoudt, krijg je pijn in je arm.  Gevoelloos en verlamd zal je arm worden als je het een hele dag vasthoudt. In al deze gevallen verandert het gewicht van het glas niet, maar hoe langer je het vasthoudt, hoe zwaarder het wordt!”

De stress, de spanning, het “druk druk druk” zijn, is als dat glas water. Ervaar je dat eventjes, dan is er nog niets aan de hand. Als je wat langer stress ervaart, dan begint het pijn te doen. Bij chronische stress zul je je op den duur verlamd voelen, je bent niet meer in staat om er iets aan te doen.

Het gaat hier dan over de eerder genoemde “slechte” stress. Slechte stress drukt als het ware op je veerkracht, je vermogen tot weerstand. De rek is eruit, je knapt af. De druk wordt teveel, je lichaam krijgt geen kans meer om te herstellen.

 

 

Hoe reageert je lichaam en je brein op stress?

Bij stress worden 2 systemen in werking gezet, het sympatisch zenuwstelsel en de hypofyse.  Het sympathisch zenuwstelsel zorgt bijna onmiddellijk voor de ‘vecht- of vluchtreactie’. Je lichaam wordt klaar gestoomd voor actie: spieren spannen zich aan, bloeddruk en hartslag gaat omhoog, je pupillen verwijden zich, je gaat zweten. Bloed wordt naar de spieren gestuurd en onttrokken aan je organen. Je spijsvertering gaat op een laag pitje. Daarnaast is het systeem zo afgesteld dat het liever te vaak afgaat dan één keer te weinig: er zal eens een situatie komen waarin we een keer te laks reageren!

Na een paar minuten treedt het 2e systeem in werking. De hypofyse, een kliertje onder in je brein, geeft de bijnieren de opdracht cortisol te produceren. Cortisol laat de bloedsuikerspiegel stijgen en de stofwisseling een tandje bijzetten. Daardoor komt er meer energie vrij om met de stressvolle situatie om te gaan.

Beide stresssystemen zijn dus nuttig, ze stellen ons immers in staat om in noodsituaties adequaat te handelen. Alleen worden beide stresssystemen nu niet alleen bij echt gevaar geactiveerd, maar ook bij “bedreigingen” van meer psychische aard: veel werkzaamheden op je werk, een relatie die niet lekker loopt, zorg voor je kinderen, het houden van een presentatie, een scheiding etc.  Beide systemen worden voortdurend en dus te lang geactiveerd.

Stress laat ook zijn sporen na in het brein.

De hippocampus is een hersengebied dat belangrijk is voor leren, onthouden en navigeren. Normaal gesproken schroeft dit deel de aanmaak van het cortisol hormoon terug zodra het de verhoogde cortisol spiegel opmerkt.  Aanhoudende stress beschadigt dit gebied waardoor het cortisol niveau hoog blijft.

Naast de hippocampus beïnvloedt stress ook de amygdala, een hersengebiedje dat continu een oogje in het zeil houdt voor gevaar. Uit onderzoek blijkt dat bij langdurige stress je overal dreiging in ziet.

Signalen van aanhoudende stress.

Signalen van “slechte” stress kunnen zijn: gejaagdheid, onrust, nervositeit, angsten, somberheid, veel emoties, slechte nachtrust, hoofdpijn, vergeetachtigheid, concentratieproblemen, piekeren, vermoeidheid, geïrriteerdheid, prikkelbaarheid, ongeduld, cynisch zijn, meer roken, meer eten of juist minder eten.

Gevolgen van teveel stress gedurende een langere periode kunnen zijn: chronische vermoeidheid, maagklachten, darmklachten, slapeloosheid, aanhoudende spierspanning, overbelasting, geen energie meer ervaren, benauwdheid, steeds meer lichamelijke kwaaltjes, huidproblemen, diabetes, hoge bloeddruk.

Wat kunnen stressveroorzakers zijn?  

Natuurlijk is het belangrijk om bij de hierboven genoemde klachten lichamelijke oorzaken uit te sluiten. Om je stress af te bouwen en weer te kunnen ontspannen is het daarnaast ook belangrijk om te onderzoeken wat de stressveroorzakers zijn bij jou en hoe jij hier op reageert. Stressveroorzakers kunnen in het hier en nu liggen, bijvoorbeeld een baan die niet bij jou past, een relatie die niet echt lekker loopt. Een verhuizing die je net achter de rug hebt. En wellicht heb je in de loop van de tijd zoveel stress opgebouwd dat het je niet meer lukt om (zelf) te ontspannen. Misschien is zelfs een inefficiënte ademhaling een grote factor die jouw stress in stand houdt.

Maar stressveroorzakers kunnen ook niet zo duidelijk zijn. Zoals bijvoorbeeld handelen vanuit bepaalde patronen die niet meer bij je passen. Of reageren vanuit bepaalde overtuigingen en/of strategieën die je onbewust (nog) toepast in je leven. Je kunt hierover meer lezen in een ander blog van mij: het overkomt je, de oude overtuiging en overlevingsprogramma

En misschien ben jij al op jonge leeftijd begonnen met het voldoen aan datgene wat de ander jou opdraagt omdat je gewoon niet anders kon. Je deed alles om erbij te horen. Omdat je als kind totaal afhankelijk was van je omgeving. Meer over innerlijk kind werk: innerlijk kindwerk

Hoe kan ik dan het effect van “negatieve” stress op mijn lichaam en brein verminderen?

Technieken die ingezet kunnen worden voor meer ontspanning, afbouwen van stress, preventie en herstel, gevoel van lichamelijke veiligheid en bewustwording zijn:

  • lichaamsgerichte oefeningen, trauma-ontspanningsoefeningen, beweging, ontlading
  • traumatherapie
  • innerlijk kind therapie (Primal Rebirth Therapie)
  • klanktherapie
  • energetische therapie
  • ontspanningstechnieken, ademhalingstechnieken en mindfulness

Wil jij je stress afbouwen, meer ontspannen en zorgen voor herstel en preventie? Wil je daarvoor 1 of meerdere van de hierboven genoemde technieken inzetten? Neem dan gerust contact met me op: 06-23493488 of mail